TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN SỬ DỤNG SÁCH GIÁO KHOA ÂM NHẠC 6 CÁNH DIỀU

Mang cuộc sống vào bài học – Đưa bài học vào cuộc sống
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH
CÔNG TY ĐẦU TƯ XUẤT BẢN – THIẾT BỊ GIÁO DỤC VIỆT NAM
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN SỬ DỤNG SÁCH GIÁO KHOA ÂM NHẠC 6 CÁNH DIỀU
HÀ NỘI – 2021
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH
CÔNG TY ĐẦU TƯ XUẤT BẢN – THIẾT BỊ GIÁO DỤC VIỆT NAM
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN
SỬ DỤNG SÁCH GIÁO KHOA
ÂM NHẠC 6
CÁNH DIỀU
HÀ NỘI – 2021
2
NỘI DUNG
Trang

3
Phần thứ nhất
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
1. Giới thiệu về Chương trình môn Âm nhạc lớp 6
1.1.Mục tiêu
Chương trình môn Âm nhạc lớp 6 giúp học sinh HS phát triển năng lực âm nhạc dựa
trên nền tảng kiến thức âm nhạc phổ thông và các hoạt động trải nghiệm, khám phá nghệ
thuật âm nhạc; nuôi dưỡng cảm xúc thẩm mĩ và tình yêu âm nhạc; tiếp tục hình thành một
số kĩ năng âm nhạc cơ bản, phát huy tiềm năng hoạt động âm nhạc; nhận thức được sự đa
dạng của thế giới âm nhạc và mối liên hệ giữa âm nhạc với văn hoá, lịch sử, xã hội cùng
các loại hình nghệ thuật khác, hình thành ý thức bảo vệ và phổ biến các giá trị âm nhạc
truyền thống; góp phần phát triển những phẩm chất chủ yếu và năng lực chung đã được
hình thành từ cấp tiểu học.
1.2. Yêu cầu cần đạt
Yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực chung
Chương trình môn Âm nhạc góp phần hình thành và phát triển ở HS các phẩm chất chủ
yếu (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm) và các năng lực chung (tự chủ
và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo) theo các mức độ phù hợp với
môn học, cấp học đã được quy định tại Chương trình tổng thể.
Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù ở cấp trung học cơ sở

4

1.3. Nội dung cụ thể và yêu cầu cần đạt ở lớp 6

5

4 4 4 4
6

1.4. Phương pháp giáo dục
Căn cứ vào nội dung dạy học, yêu cầu cần đạt và điều kiện thực tế, GV vận dụng linh
hoạt các hoạt động dạy học âm nhạc đặc thù (nghe, đọc, tái hiện, phản ứng, trình diễn, phân
tích, đánh giá, ứng dụng, sáng tạo) cho phù hợp và hiệu quả; sử dụng những nhạc cụ có cao
độ chuẩn để giúp HS phát triển kĩ năng nghe và hát đúng nhạc; hướng dẫn HS hoà tấu hoặc
đệm cho bài hát, bản nhạc bằng cách kết hợp giữa các loại nhạc cụ và động tác cơ thể (vỗ
tay, giậm chân, búng ngón tay,…).
Ở cấp trung học cơ sở tập trung phát triển các kĩ năng âm nhạc cơ bản; lựa chọn các
hoạt động học tập phù hợp với hứng thú và nhận thức của HS: nghe nhạc, vận động, đánh
giá, phân tích, ứng dụng, sáng tạo,…; thường xuyên củng cố và vận dụng những kiến thức,
kĩ năng đã học. HS cần được tiếp cận âm thanh trước khi học kí hiệu âm nhạc, tiếp cận lí
thuyết thông qua trải nghiệm thực hành.
2. Giới thiệu về SGK Âm nhạc 6
2.1. Nhóm tác giả
– Đỗ Thanh Hiên (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên): Thạc sĩ chuyên ngành Lí thuyết và
Lịch sử âm nhạc, hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam; nguyên Giảng viên chính, Trưởng bộ
môn Âm nhạc Trường đại học Thủ đô Hà Nội; tác giả Chương trình giáo dục phổ thông
môn Âm nhạc 2018; tác giả SGK Âm nhạc lớp 1 (Bộ sách Cánh Diều 2019); tác giả nhiều
giáo trình và sách nghiên cứu, tham khảo về dạy học môn Âm nhạc.
– Nguyễn Mai Anh: Thạc sĩ chuyên ngành Lí thuyết và Lịch sử âm nhạc, hội viên Hội
Nhạc sĩ Việt Nam; nguyên Giảng viên chính, Trưởng Bộ môn Phân tích và Lịch sử âm
nhạc, Phó trưởng Khoa Kiến thức âm nhạc Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam; tác giả
một số giáo trình và tài liệu giảng dạy các môn Lịch sử âm nhạc, Phân tích tác phẩm, Hình
thức âm nhạc,…
7
– Nguyễn Quang Nhã: Thạc sĩ chuyên ngành Lí luận và phương pháp giáo dục Âm
nhạc, hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam; nguyên Phó trưởng khoa Âm nhạc; Giảng viên khoa
Nghệ thuật Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương.
2.2. Quan điểm tiếp cận (biên soạn)
– Tập trung phát triển ở học sinh năng lực âm nhạc, biểu hiện của năng lực thẩm mĩ
trong lĩnh vực âm nhạc thông qua nội dung giáo dục với những kiến thức cơ bản, thiết thực;
chú trọng thực hành.
– Kế thừa và phát huy những ưu điểm của SGK Âm nhạc hiện hành, đồng thời tiếp
thu kinh nghiệm biên soạn SGK của một số nền giáo dục tiên tiến trên thế giới.
– Thiết kế những hoạt động học tập đa dạng, với sự phong phú về nội dung và hình
thức, nhằm đáp ứng nhu cầu, sở thích của HS; tạo được cảm xúc, niềm vui và hứng thú
trong học tập.
– Có tính mở để phù hợp với sự đa dạng về điều kiện và khả năng học tập của HS các
vùng miền.
2.3. Cấu trúc sách
SGK Âm nhạc 6 được thiết kế theo mô hình tích hợp, lấy hệ thống chủ đề làm chỗ dựa
để phát triển năng lực âm nhạc, các năng lực chung và các phẩm chất chủ yếu cho HS.
Biên soạn SGK theo chủ đề sẽ tạo điều kiện thuân lợi cho việc dạy học tích hợp; giúp
GV chủ động khi xây dựng hoặc điều chỉnh kế hoạch dạy học, linh hoạt khi điều chỉnh nội
dung hoặc thời lượng của từng hoạt động;…
SGK Âm nhạc 6 thực hiện đúng quy định của Chương trình GDPT 2018, được dạy và
học trong 35 tuần, mỗi tuần 01 tiết, tổng thời lượng là 35 tiết.
Tên các chủ đề trong SGK và dự kiến thời lượng dạy học như sau:

Ở mỗi chủ đề, các mạch nội dung được trình bày theo đúng trình tự sắp xếp trong
Chương trình môn Âm nhạc 2018: hát – nghe nhạc – đọc nhạc – nhạc cụ – lí thuyết âm nhạc
– thường thức âm nhạc. Ngoài ra, ở phần cuối của mỗi chủ đề còn có mạch hoạt động trải
8
nghiệm và khám phá. Việc xây dựng chủ đề thể hiện rõ nét nhất ở nội dung hát và nghe
nhạc.
2.4. Nội dung sách
Sách giáo khoa Âm nhạc 6 thể hiện đúng và đầy đủ các nội dung được quy định trong
Chương trình môn Âm nhạc 2018 gồm các mạch: hát, nghe nhạc, đọc nhạc, nhạc cụ (tiết
tấu, giai điệu, hoà âm), lí thuyết âm nhạc, thường thức âm nhạc (tìm hiểu nhạc cụ, tác giả
và tác phẩm, hình thức biểu diễn, âm nhạc và đời sống). Tất cả các mạch nội dung đều bảo
đảm tính cơ bản, khoa học, thiết thực và phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Sách vừa có sự
kế thừa nội dung SGK hiện hành, vừa có sự đổi mới.
a. Hát: 8 bài hát phù hợp với chủ đề.
– 5 bài hát lứa tuổi HS: Em yêu giờ học hát (Đinh Viễn), Bụi phấn (Vũ Hoàng, Lê Văn
Lộc), Mùa xuân em tới trường (Nguyễn Thanh Tùng), Những lá thuyền ước mơ (Thảo
Linh), Ước mơ xanh (Thy Mai).
– 2 bài dân ca Việt Nam: Lí cây đa (Dân ca Quan họ Bắc Ninh), Đi cắt lúa
(dân ca Hrê).
– 1 bài hát nước ngoài: Tình bạn bốn phương (Nhạc Scotland).
b. Nghe nhạc: 6 tác phẩm phù hợp với chủ đề.
– 4 tác phẩm nhạc có lời: Việt Nam quê hương tôi (Đỗ Nhuận), Mùa xuân đầu tiên (Văn
Cao), Bài ca hoà bình (Beethoven), Nhạc rừng (Hoàng Việt).
– 2 tác phẩm nhạc không lời: Turkish March (Mozart), Romance (Khuyết danh).
Tất cả các tác phẩm không chỉ phù hợp với chủ đề mà còn được tích hợp với nội dung
thường thức âm nhạc để góp phần giảm tải.
Đối với tác phẩm nhạc không lời, SGK chỉ in trích đoạn để phù hợp với trình độ của
HS và khuôn khổ sách. Khi học tập trên lớp, các em được nghe trọn vẹn tác phầm.
c. Đọc nhạc: 8 bài đọc nhạc được đánh số từ 1 đến 8 (có 4 bài là trích đoạn giai điệu
bài hát trong chủ đề để góp phần giảm tải). Bên cạnh 8 bài đọc nhạc còn có thêm 4 bài
luyện tập cơ bản về gam, quãng và tiết tấu. Các bài đọc nhạc hai bè có phần bè rất đơn giản
và dễ đọc (chỉ là một âm hình trì tục).
d. Nhạc cụ: Các bài tập tiết tấu, bài tập hoà âm và 6 bài hoà tấu.
Các bài tập tiết tấu và hoà âm sẽ ứng dụng đệm cho bài hát trong cùng chủ đề.
Bên cạnh chơi bằng nhạc cụ gõ, các bài tập tiết tấu còn có thể chơi bằng động tác cơ
thể để đa dạng các hình thức gõ đệm, đồng thời khắc phục tình hình các trường chưa có đủ
nhạc cụ gõ,
Giai điệu của 6 bài hoà tấu chính là bài đọc nhạc trong chủ đề để giúp HS luyện tập dễ
dàng hơn (vì HS đã thuộc giai điệu và làm quen với các kí hiệu khi học Bài đọc nhạc, sau
đó mới chơi bằng nhạc cụ).
Những giai điệu này cũng rất đơn giản, có thể chơi bằng bất cứ loại nhạc cụ nào mà
nhà trường có.
(Chương trình môn Âm nhạc 2018 không quy định phải dạy theo đúng một loại nhạc
cụ nào. Nếu SGK viết riêng cho một loại nhạc cụ nào đó thì có thể phù hợp với trường này
nhưng không phù hợp với trường khác. Chính vì vậy, các bài tập nhạc cụ trong SGK Cánh
diều là những giai điệu rất đơn giản, loại nhạc cụ nào cũng có thể chơi được).
Các bài hoà tấu được biên soạn theo hình thức hoà tấu nhạc cụ giai điệu và nhạc cụ gõ
để giải quyết tình hình nhà trường không có đủ nhạc cụ giai điệu cho tất cả HS. Lúc đó HS
9
nào không có nhạc cụ giai điệu thì gõ đệm hoặc đọc nhạc, và như vậy tất cả HS đều được
tham gia vào bài học một cách tích cực.
e. Lí thuyết âm nhạc: Các thuộc tính cơ bản của âm thanh có tính nhạc; Kí hiệu âm
bằng hệ thống chữ cái Latin; Nhịp 4 4 ; Cung, nửa cung; Các bậc chuyển hoá, dấu hoá (Những
kiến thức này được quy định trong Chương trình môn Âm nhạc 2018).
g. Thường thức âm nhạc: Tìm hiểu 4 loại nhạc cụ (đàn tranh, đàn đáy, guitar,
accordion); Giới thiệu 4 nhạc sĩ nổi tiếng của Việt Nam và thế giới (Đỗ Nhuận, Văn Cao,
Hoàng Việt, Mozart); Tìm hiểu hình thức hát bè; giới thiệu 2 nghệ sĩ có công gìn giữ và
phát triển nghệ thuật truyền thống (Nghệ sĩ nhân dân Quách Thị Hồ, nhạc sĩ Cao Văn Lầu).
Tất cả các kiến thức đều được trình bày ngắn gọn, súc tích để phù hợp trình độ nhận thức
của HS và giúp các em dễ dàng ghi nhớ bài học.
h. Trải nghiệm và khám phá:
Bên cạnh những hoạt động học tập theo từng nội dung, SGK còn xây dựng thêm các
hoạt động trải nghiệm và khám phá theo hướng học mà chơi – chơi mà học. Ví dụ: mô
phỏng âm thanh, hát theo cách riêng của mình, thể hiện tiết tấu theo sơ đồ, ứng tác các câu
hát theo tiết tấu cho trước, làm nhạc cụ gõ từ những vật dụng đã qua sử dụng,… Các hoạt
động này sẽ giúp HS vận dụng kiến thức và kĩ năng một cách sáng tạo, phát triển năng lực
âm nhạc cho các em, gắn kết kiến thức của môn Âm nhạc với các môn học khác như Ngữ
văn, Địa lí, Giáo dục công dân,…
GV hoàn toàn chủ động trong việc lựa chọn hoạt động trải nghiệm nào sẽ đưa thêm vào
bài dạy, hoạt động nào sẽ giao cho HS tự học, hoạt động nào sẽ dùng làm trò chơi khởi
động lúc đầu giờ…
2.5. Hình thức và cách trình bày của sách
– Sách được thiết kế theo mô hình hoạt động, nội dung mỗi chủ đề được thể hiện qua
các hoạt động học tập.
– Sách được thiết kế đẹp, hấp dẫn, hiện đại, giàu tiện ích; dễ dàng sử dụng cho cả HS
và GV.
– Sách đảm bảo sự hài hoà giữa kênh hình và kênh chữ. Tất cả các mạch nội dung đều
có logo riêng.
– Các hình ảnh trong sách đẹp mắt, sinh động, tạo hứng thú học tập cho HS. Các hình
ảnh không chỉ để minh hoạ mà còn hỗ trợ tích cực cho các hoạt động học tập.
– Tất cả các kiến thức đều được trình bày ngắn gọn, súc tích, phù hợp trình độ nhận
thức của HS, giúp các em dễ dàng ghi nhớ bài học. Một số kiến thức được trình bày dưới
dạng sơ đồ giúp HS nhanh chóng nắm bắt đầy đủ nội dung bài học và nhớ kiến thức được
lâu hơn.
– Các câu lệnh trong sách ngắn gọn, thể hiện rõ các yêu cầu cần thực hiện, vừa thuận
lợi cho hoạt động dạy – học, vừa giúp HS có thể tự học, vừa thuận tiện cho việc theo dõi,
phối hợp của phụ huynh HS.
2.6. Một số điểm mới của sách
a. Định hướng phát triển phẩm chất và năng lực HS
Các nội dung và các hoạt động học tập trong tất cả các chủ đề của SGK Âm nhạc 6 đều
được biên soạn, xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực HS. Đó là các
phẩm chất: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm; các năng lực chung: tự
10
chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo; các năng lực đặc thù: thể
hiện âm nhạc, cảm thụ và hiểu biết âm nhạc, ứng dụng và sáng tạo âm nhạc.
b. Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học
SGK Âm nhạc 6 lựa chọn được những nội dung hay và hấp dẫn, đảm bảo tính hệ thống
của kiến thức và kĩ năng. Nội dung các bài học vừa có độ mở, vừa được tích hợp với nhau
tạo điều kiện cho GV đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học; tạo bối cảnh để
HS tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập. Nội dung các bài học được thể hiện qua các
hoạt động âm nhạc đa dạng, đáp ứng nhu cầu, sở thích của HS, tạo được niềm vui và hứng
thú cho các em, khuyến khích các em tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập. Sách thiết
kế nhiều dạng câu hỏi trong từng bài học. Các câu hỏi có tác dụng khơi gợi lòng mong
muốn tìm hiểu, khám phá thế giới âm nhạc của HS.
c. Tăng cường thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn
SGK Âm nhạc 6 lựa chọn các chất liệu, ngữ liệu, tác phẩm âm nhạc vừa có giá trị nghệ
thuật, vừa gần gũi, gắn bó với cuộc sống hằng ngày của HS. Việc tích hợp các mạch nội
dung trong cùng chủ đề với nhau tạo điều kiện cho HS tăng cường thực hành, vận dụng
kiến thức vào thực tiễn. Ví dụ: HS được tập biểu diễn bài hát; được sử dụng nhạc cụ chơi
giai điệu hoặc đệm cho bài hát, bài đọc nhạc;… Các hoạt động trải nghiệm và khám phá rất
đa dạng cũng giúp HS được thực hành và vận dụng kiến thức, kĩ năng thường xuyên hơn.
d. Yêu cầu về tích hợp và phân hoá được thể hiện xuyên suốt
– Tích hợp: Trong một chủ đề, giữa các mạch nội dung và các hoạt động luôn có sự gắn
kết chặt chẽ với nhau. Chẳng hạn sự gắn kết giữa các nội dung hát – đọc nhạc – nhạc cụ;
hoặc sự song hành, bổ sung cho nhau giữa nội dung nghe nhạc và thường thức âm nhạc;…
Việc tích hợp như vậy vừa phát huy được năng lực của HS, vừa góp phần giảm tải cho các
nội dung học tập. Không chỉ có sự tích hợp giữa các mạch nội dung của môn Âm nhạc với
nhau, nhiều kiến thức trong sách còn được tích hợp với kiến thức của một số môn học khác
như Ngữ văn, Địa lí, Lịch sử, Giáo dục công dân,…
– Phân hoá: Các nội dung và hoạt động học tập đều có tính mở để phù hợp với các đối
tượng HS khác nhau, phù hợp với điều kiện của địa phương, đồng thời giúp GV linh hoạt
hơn trong dạy học. Sách xây dựng các bối cảnh học tập rất đa dạng vừa để tạo hứng thú học
tập, vừa để tất cả HS có thể tự tin tham gia các hoạt động âm nhạc (kể cả những em năng
khiếu âm nhạc còn hạn chế). Ví dụ: những HS không có khả năng ca hát có thể chơi nhạc
cụ, gõ đệm hoặc vận động theo nhạc,… Hệ thống câu hỏi trong sách cũng có các mức độ
khó – dễ khác nhau dành cho các mức độ năng lực khác nhau.
e. Đổi mới đánh giá
Những yêu cầu về đổi mới đánh giá thể hiện trong sách giáo khoa Âm nhạc 6 thông qua
hệ thống câu hỏi hoặc những yêu cầu đối với các bài luyện tập thực hành. Đó là: đánh giá
phẩm chất và năng lực dựa vào những yêu cầu cần đạt; chú trọng đánh giá kĩ năng thực
hành (hát, đọc nhạc, nhạc cụ,…) thông qua hình thức cá nhân, cặp, nhóm nhỏ; khuyến khích
HS tự đánh giá hoặc đánh giá đồng đẳng.
2.7. Dự kiến kế hoạch dạy học

11

12

4 4

13

3. Tài liệu hỗ trợ
– Sách giáo viên: hướng dẫn GV lựa chọn mục tiêu, chuẩn bị phương tiện dạy học và
cách thực hiện tất cả các bài học.
– Học liệu điện tử: cung cấp miễn phí các tư liệu (hình ảnh, âm thanh, video, bài tập
trắc nghiệm,…) để GV sử dụng trực tiếp hoặc đưa vào giáo án điện tử.
Link download: https://www.hoc10.com/
Web: Sachcanhdieu.com
Group Face Book: SGK Âm nhạc Cánh diều: Dạy & học
Kênh Youtube: SGK Âm nhạc Cánh diều
14
Phần thứ hai
BÀI SOẠN MINH HOẠ
1. Chủ đề 2: GIAI ĐIỆU QUÊ HƯƠNG
– Hát: Lí cây đa.
– Nghe nhạc: Việt Nam quê hương tôi.
– Đọc nhạc: Luyện đọc gam Đô trưởng theo trường độ đen chấm dôi; Bài đọc nhạc
số 2.
– Nhạc cụ: Thể hiện tiết tấu; Hoà tấu.
– Lí thuyết âm nhạc: Kí hiệu 7 bậc âm cơ bản bằng hệ thống chữ cái Latin.
– Thường thức âm nhạc: Nhạc sĩ Đỗ Nhuận.
– Trải nghiệm và khám phá: Thể hiện âm hình tiết tấu bằng ngôn ngữ hoặc nhạc cụ gõ
đệm cho bài hát; Hát theo cách riêng của mình.
I. MỤC TIÊU
Sau chủ đề, HS:
– Hát đúng cao độ, trường độ, sắc thái bài Lí cây đa; biết hát kết hợp gõ đệm hoặc vận
động; bước đầu biết biểu diễn bài hát.
– Cảm nhận được vẻ đẹp của tác phẩm Việt Nam quê hương tôi; biết vận động cơ thể
hoặc gõ đệm phù hợp với nhịp điệu.
– Đọc nhạc đúng trường độ đen chấm dôi; đọc đúng tên nốt, cao độ và trường độ Bài
đọc nhạc số 2; biết đọc nhạc kết hợp gõ đệm theo phách, theo nhịp.
– Thể hiện đúng mẫu tiết tấu bằng nhạc cụ gõ và động tác cơ thể, biết ứng dụng đệm
cho bài hát Lí cây đa; chơi được bài hoà tấu cùng các bạn.
– Biết được kí hiệu 7 bậc âm cơ bản bằng hệ thống chữ cái Latin.
– Nêu được đôi nét về cuộc đời và thành tựu âm nhạc của nhạc sĩ Đỗ Nhuận; kể được
tên một vài tác phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ.
– Bước đầu biết vận dụng, sáng tạo âm nhạc thông qua các hoạt động trải nghiệm và
khám phá.
– Biết yêu quý, trân trọng âm nhạc dân tộc Việt Nam; tự hào về truyền thống của quê
hương, đất nước.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
Chuẩn bị của GV
– Đàn phím điện tử.
– Đàn và hát thuần thục bài Lí cây đa.
– Chơi thuần thục các bè của bài hoà tấu.
– Tệp audio hoặc video tác phẩm Việt Nam quê hương tôi, các tư liệu khác về nhạc sĩ
Đỗ Nhuận.
– Thực hành thuần thục các hoạt động trải nghiệm và khám phá.
Chuẩn bị của HS
– Nhạc cụ gõ và nhạc cụ giai điệu (kèn phím, recorder,…).
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

15

TIẾT 1
*Hoạt động khởi động
GV lựa chọn một trong các hình thức: vận động theo nhạc, hát tập thể, trò chơi âm nhạc,
đố vui,…
1. Hát: Lí cây đa (khoảng 25 – 28 phút)
– GV giới thiệu tên bài hát, xuất xứ và nội dung của bài hát. Tham khảo tư liệu dưới
đây:
Dân ca Quan họ là thể loại hát giao duyên đặc sắc của vùng Kinh Bắc xưa (hai tỉnh
Bắc Ninh và Bắc Giang ngày nay). Các “liền anh” và “liền chị” hát đối đáp cùng nhau
trong cuộc hát có thể diễn từ ngày này sang ngày khác. Cho đến nay người ta đã sưu tầm
được trên 200 làn điệu Quan họ. Nhiều bài dân ca Quan họ được phổ biến rộng rãi như:
Trống cơm, Qua cầu gió bay, Người ở đừng về, Lí cây đa, Hoa thơm bướm lượn,…
Năm 2009, dân ca Quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO ghi danh là Di sản văn hoá
phi vật thể đại diện của nhân loại.
Lí cây đa là một trong những bài dân ca Quan họ quen thuộc. Lời ca của bài được hình
thành từ các câu thơ:
“Trèo lên quán dốc
Ngồi gốc cây đa
Cho đôi mình gặp
Xem hội đêm rằm…”
Với sắc thái vui tươi, dí dỏm, bài hát đã gợi lên không khí náo nức của những ngày hội
làng.
– GV cho HS nghe bài hát kết hợp với vận động cơ thể hoặc biểu lộ cảm xúc.
– GV hướng dẫn HS khởi động giọng hát.
– GV dạy HS hát từng câu, ghép nối các câu theo lối “móc xích”: câu hát 1 nối với câu
hát 2; câu hát 3 nối với câu hát 4 và câu hát 5.
+ Câu 1: Trèo lên …. cây đa
+ Câu 2: rằng tôi … cây đa.
+ Câu 3: Ai đem … tình rằng
+ Câu 4: cho đôi … hôm rằm
+ Câu 5: rằng tôi … cây đa.
– GV lưu ý HS những tiếng hát có luyến.
16
– GV hướng dẫn HS hát cả bài, kết hợp vỗ tay nhịp nhàng, thể hiện sắc thái vui tươi, dí
dỏm.
– GV yêu cầu HS trình bày bài hát theo tổ, nhóm, cá nhân.
2. Lí thuyết âm nhạc: Kí hiệu 7 bậc âm cơ bản bằng hệ thống chữ cái Latin (khoảng
5 – 7 phút)
– GV sử dụng đàn lấy cao độ chuẩn rồi yêu cầu HS đọc cao độ của 7 bậc âm cơ bản đi
lên và đi xuống.
– GV giới thiệu hệ thống chữ cái Latin được dùng để kí hiệu 7 bậc âm cơ bản. Tham
khảo tư liệu dưới đây:
Trong âm nhạc, âm La (440 Hz) được lấy làm âm chuẩn để lên dây cho các loại đàn.
Vì vậy âm La có kí hiệu là A – kí hiệu đầu tiên trong bảng chữ cái. Âm Si kế tiếp có kí hiệu
là B; tiếp theo nữa là âm Đô có kí hiệu là C;… Một vài nước như Nga, Đức,… lại kí hiệu
âm Si bằng chữ H.
– GV yêu cầu HS làm một vài bài tập củng cố kiến thức. Tham khảo các dạng bài tập
dưới đây:
+ Cho trước nốt nhạc, yêu cầu ghi chữ cái Latin tương ứng.
+ Cho trước chữ cái Latin, yêu cầu ghi tên nốt nhạc tương ứng.
+ Đàn cao độ của 7 bậc âm cơ bản, yêu cầu nói tên nốt nhạc và chữ cái Latin tương
ứng.
– GV giới thiệu hệ thống chữ cái Latin còn được dùng để kí hiệu các hợp âm.
3. Trải nghiệm và khám phá: Thể hiện âm hình tiết tấu bằng ngôn ngữ hoặc nhạc
cụ gõ đệm cho bài hát (khoảng 8 – 10 phút)
– GV hướng dẫn HS thể hiện âm hình tiết tấu bằng ngôn ngữ và bằng nhạc cụ gõ.
– GV yêu cầu HS luyện tập theo nhóm: một vài HS thể hiện âm hình tiết tấu đệm cho
các HS khác hát bài Lí cây đa.
– GV yêu cầu các nhóm thể hiện kết quả luyện tập.
* Cuối tiết học, GV chốt lại yêu cầu của tiết học và nhận xét giờ học.
TIẾT 2
*Hoạt động khởi động
GV lựa chọn một trong các hình thức: vận động theo nhạc, hát tập thể, trò chơi âm nhạc,
đố vui,…
1. Ôn tập bài hát: Lí cây đa (khoảng 10 – 12 phút)
– GV cho HS nghe lại bài hát, kết hợp vỗ tay nhịp nhàng.
– GV mở nhạc đệm và chỉ huy cho HS hát một đến hai lần, chú ý thể thể hiện sắc thái
vui tươi, dí dỏm. GV sửa những chỗ HS hát sai (nếu có).
– GV hướng dẫn HS luyện tập biểu diễn bài hát. Tham khảo 2 hình thức trình bày bài
hát dưới đây:
Hát xướng – xô
Xướng: Trèo lên quán dốc ngồi gốc ới a cây đa
Xô: rằng tôi lí ới a cây đa rằng tôi lới ới a cây đa.
Xướng: Ai đem a tình tính tang tình rằng cho đôi mình gặp xem hội cái đêm hôm rằm
Xô: rằng tôi lí ới a cây đa rằng tôi lới ới a cây đa.
Hát đối đáp nam – nữ
Hát lần một:
17
Bè nữ: Trèo lên quán dốc ngồi gốc ới a cây đa rằng tôi lí ới a cây đa rằng tôi lới ới a
cây đa.
Bè nam: Ai đem a tình tính tang tình rằng cho đôi mình gặp xem hội cái đêm hôm rằm
rằng tôi lí ới a cây đa rằng tôi lới ới a cây đa.
Hát lần hai: hai bè cùng hát.
– GV yêu cầu HS luyện tập rồi trình bày bài hát theo tổ, nhóm, cặp.
2. Nhạc cụ: Thể hiện tiết tấu (khoảng 10 – 11 phút)
a) Thể hiện tiết tấu bằng nhạc cụ gõ và động tác cơ thể
– GV yêu cầu HS đọc âm hình tiết tấu kết hợp vỗ tay: đen – đơn đơn – đen – lặng, đen
– đơn đơn – đen – lặng.
– GV làm mẫu rồi yêu cầu các nhóm luyện tập với thanh phách và trống con.
– GV làm mẫu rồi yêu cầu các nhóm luyện tập với động tác cơ thể.
b) Ứng dụng đệm cho bài hát Lí cây đa
– GV đệm mẫu câu hát đầu tiên rồi yêu cầu HS luyện tập đệm cho bài hát.
– GV yêu cầu HS trình diễn theo nhóm, cặp, cá nhân (có thể vừa hát vừa gõ đệm hoặc
một nhóm hát, một nhóm gõ đệm,…).
3. Nghe nhạc: Việt Nam quê hương tôi (khoảng 8 – 10 phút)
– GV giới thiệu tên tác phẩm, tác giả và những yêu cầu khi nghe nhạc.
– GV mở nhạc cho HS nghe lần thứ nhất.
– GV nêu một vài câu hỏi để HS thảo luận nhóm. Tham khảo các câu hỏi dưới đây:
Vì sao có thể nói bài hát Việt Nam quê hương tôi như một bức tranh tuyệt đẹp về quê
hương đất nước? Lời của bài hát đã vẽ nên khung cảnh những vùng miền nào của đất
nước? Sức mạnh của dân tộc Việt Nam được tượng trưng qua hình ảnh nhân vật nào trong
bài hát? Em thích nhất câu hát nào, vì sao? Giai điệu của bài hát có tính chất âm nhạc như
thế nào? Nêu cảm nhận của em về tác phẩm.
– GV nhận xét phần trả lời của HS và giới thiệu tác phẩm. Tham khảo tư liệu dưới đây:
Bài hát Việt Nam quê hương tôi như là một bức tranh tuyệt đẹp về quê hương đất nước.
Giai điệu của bài mượt mà, tha thiết rất gần gũi với tâm hồn mỗi con người Việt Nam. Qua
lời ca, hình ảnh Tổ quốc hiện lên vô cùng giản dị, thân thuộc và thanh bình. Đó là những
hình ảnh tiêu biểu cho làng quê Việt Nam: rặng phi lao bên bờ biển xanh, đồi chè vùng
trung du, cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay, luỹ tre làng, rừng dừa xanh ngút ngàn,… Cùng
với cảnh vật các vùng miền là hình ảnh những con người Việt Nam dung dị và kiêu hãnh:
em bé còn trong nôi – mầm sống đang lớn dần trong tiếng ru hời của mẹ, người thiếu nữ
xinh tươi dạt dào sức sống, chàng trai trẻ tượng trưng cho sức mạnh của dân tộc Việt Nam.
Với giai điệu được đẩy lên cao trào ở câu hát cuối cùng, tác giả như muốn khẳng định một
tương lai tươi sáng, một sức sống mãnh liệt và trường tồn của đất nước.
– GV mở nhạc cho HS nghe lần thứ hai, kết hợp vận động cơ thể hoặc gõ đệm phù hợp
với nhịp điệu.
4. Thường thức âm nhạc: Nhạc sĩ Đỗ Nhuận (khoảng 10 – 12 phút)
– GV cho HS xem hình ảnh nhạc sĩ Đỗ Nhuận, sau đó yêu cầu các em trả lời một vài
câu hỏi. Tham khảo các câu hỏi dưới đây:
18
Em có biết tác phẩm nào của nhạc sĩ Đỗ Nhuận không? Tên của tác phẩm là gì? Nội
dung tác phẩm nói về điều gì? Em có thể hát một câu trong tác phẩm không?
– GV giới thiệu đôi nét về nhạc sĩ Đỗ Nhuận. Tham khảo tư liệu dưới đây:
Nhạc sĩ Đỗ Nhuận sinh năm 1922 tại tỉnh Hải Dương. Ông có nhiều đóng góp cho nền
âm nhạc mới Việt Nam và là Tổng thư kí đầu tiên của Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Ông sáng tác
nhiều thể loại âm nhạc cho nhạc hát, nhạc đàn. Trong lĩnh vực nhạc hát, ông có một số ca
khúc nổi tiếng như: Hành quân xa, Chiến thắng Điện Biên, Việt Nam quê hương tôi,… Đặc
biệt là bản trường ca Du kích sông Thao. Các ca khúc của ông mang đậm bản sắc dân tộc,
đa dạng về tính chất âm nhạc và có tính nghệ thuật cao. Ông là nhạc sĩ Việt Nam đầu tiên
viết nhạc kịch (opera) với vở Cô Sao. Nhạc sĩ Đỗ Nhuận mất năm 1991. Ông được Nhà
nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật năm 1996.
– GV cho HS nghe một vài trích đoạn các tác phẩm của nhạc sĩ Đỗ Nhuận. Tham khảo
các tác phẩm dưới đây:
* Cuối tiết học, GV chốt lại yêu cầu của tiết học và nhận xét giờ học.
TIẾT 3
*Hoạt động khởi động
GV lựa chọn một trong các hình thức: vận động theo nhạc, hát tập thể, trò chơi âm nhạc,
đố vui,…
1. Đọc nhạc (khoảng 18 – 20 phút)
19
– GV sử dụng đàn lấy cao độ chuẩn rồi yêu cầu HS đọc gam Đô trưởng đi lên và đi
xuống; đọc các nốt trục đi lên và đi xuống: C – E – G – C.
a) Luyện đọc gam Đô trưởng theo trường độ đen chấm dôi
– GV hướng dẫn HS đọc bài luyện tập gam Đô trưởng theo trường độ đen chấm dôi.
Tham khảo các bước dạy dưới đây:
Bước 1
Bước 2
Bước 3
b) Bài đọc nhạc số 2
– GV giới thiệu Bài đọc nhạc số 2.
– GV hướng dẫn HS tìm hiểu Bài đọc nhạc số 2: Có những cao độ và trường độ nào?
Có mấy nét nhạc?
– GV hướng dẫn HS luyện tập tiết tấu:
Mẫu tiết tấu 1
Mẫu tiết tấu 2
– GV hướng dẫn HS đọc từng nét nhạc kết hợp gõ phách, sau đó ghép nối các nét nhạc
với nhau (bài đọc nhạc có 4 nét nhạc, mỗi nét nhạc gồm 4 ô nhịp).
– GV hướng dẫn HS đọc nhạc kết hợp gõ đệm theo nhịp.
– GV yêu cầu HS trình bày bài đọc nhạc theo tổ, nhóm, cặp, cá nhân.
2. Nhạc cụ: Hoà tấu (khoảng 14 – 15 phút)
– GV yêu cầu HS tự tìm hiểu bài hoà tấu và các ngón bấm để chơi phần bè của mình.
– GV chơi mẫu từng bè nhạc cụ (giai điệu, gõ đệm).
– GV hướng dẫn ngón bấm, cách chơi cho từng bè rồi yêu cầu HS tập chơi từng nét
nhạc, sau đó ghép nối các nét nhạc với nhau. Tham khảo gợi ý ngón bấm cho kèn phím
dưới đây:
– GV yêu cầu từng bè trình diễn phần bè của mình.
– GV hướng dẫn các bè ghép với nhau từng nét nhạc.
– GV yêu cầu HS luyện tập rồi trình diễn bài hoà tấu theo tổ, nhóm, cặp.
20
* Lưu ý: Những trường nào chưa có điều kiện dạy nhạc cụ giai điệu có thể thay thế
bằng các hoạt động dưới đây:
+ Tăng cường gõ đệm cho bài hát, bài đọc nhạc bằng các loại nhạc cụ gõ và động tác
cơ thể; hoặc bằng những vật dụng như cốc, bút, vỗ tay lên mặt bàn,…
+ Tăng cường hoạt động trải nghiệm và khám phá.
3. Trải nghiệm và khám phá: Hát theo cách riêng của mình (khoảng 8 – 10 phút)
– GV nêu yêu cầu và làm mẫu một câu, sau đó cho HS hoạt động theo nhóm. Tham
khảo một số mẫu gợi ý dưới đây:
– GV yêu cầu đại diện các nhóm lên thể hiện trước lớp.
* Lưu ý: GV có thể thay thế câu thơ trong SGK bằng những câu thơ viết về địa phương,
ví dụ:
Đường vô xứ Nghệ quanh quanh,
Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ.
* Cuối tiết học, GV chốt lại yêu cầu của tiết học và nhận xét giờ học.
TIẾT 4
*Hoạt động khởi động
GV lựa chọn một trong các hình thức: vận động theo nhạc, hát tập thể, trò chơi âm nhạc,
đố vui,…
1. Ôn tập đọc nhạc (khoảng 9 – 10 phút)
a) Luyện đọc gam Đô trưởng theo trường độ đen chấm dôi
– GV sử dụng đàn lấy cao độ chuẩn rồi yêu cầu HS đọc bài tập trường độ đen chấm dôi.
b) Bài đọc nhạc số 2
– GV yêu cầu HS ôn luyện bài đọc nhạc theo nhóm hoặc cá nhân.
– GV yêu cầu HS đọc bài đọc nhạc kết hợp gõ đệm theo phách, theo nhịp. GV sửa
những chỗ HS đọc nhạc sai (nếu có).
– GV yêu cầu HS trình bày bài đọc nhạc theo tổ, nhóm, cặp, cá nhân.
2. Ôn tập nhạc cụ (khoảng 14 – 15 phút)
a) Hoà tấu
– GV yêu cầu HS ôn luyện các bè theo nhóm hoặc cá nhân.
– GV yêu cầu từng bè trình diễn phần bè của mình. GV sửa những chỗ HS chơi nhạc
cụ chưa đúng (nếu có).
21
– GV yêu cầu các bè hoà tấu.
– GV yêu cầu HS luân chuyển tập chơi các bè khác nhau (bài tập mở, có thể không thực
hiện).
– GV yêu cầu HS trình diễn bài hoà tấu theo tổ, nhóm, cặp.
b) Thể hiện tiết tấu
– GV yêu cầu HS thể hiện âm hình tiết tấu bằng thanh phách và trống con một vài lần,
sau đó ứng dụng đệm cho bài hát Lí cây đa (có thể vừa hát vừa gõ đệm hoặc một nhóm hát,
một nhóm gõ đệm,…).
– GV yêu cầu HS thể hiện âm hình tiết tấu bằng động tác cơ thể một vài lần, sau đó ứng
dụng đệm cho bài hát Lí cây đa (có thể vừa hát vừa gõ đệm hoặc một nhóm hát, một nhóm
gõ đệm,…).
– GV yêu cầu HS sáng tạo các động tác cơ thể khác để thể hiện âm hình tiết tấu và đệm
cho bài hát (bài tập mở, có thể không thực hiện).
3. Ôn tập bài hát: Lí cây đa (khoảng 18 – 20 phút)
– GV mở nhạc đệm và chỉ huy cho HS hát một đến hai lần, chú ý thể hiện sắc thái vui
tươi, dí dỏm. GV sửa những chỗ HS hát sai (nếu có).
– GV yêu cầu các nhóm ôn luyện theo hình thức hát xướng – xô và hình thức hát đối
đáp nam – nữ.
– GV yêu cầu các nhóm biểu diễn bài hát với các hình thức khác nhau: hát kết hợp gõ
đệm, hát kết hợp vận động, hát xướng – xô, hát đối đáp nam – nữ,…
* Cuối tiết học, GV chốt lại yêu cầu của Chủ đề 2 và nhận xét giờ học.
2. Chủ đề 6: ƯỚC MƠ
– Hát: Những lá thuyền ước mơ.
– Nghe nhạc: Romance.
– Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 6.
– Nhạc cụ: Thể hiện tiết tấu.
– Lí thuyết âm nhạc: Cung và nửa cung.
– Thường thức âm nhạc: Đàn guitar và đàn accordion.
– Trải nghiệm và khám phá: Thể hiện bài tập tiết tấu bằng các động tác cơ thể; Làm
nhạc cụ gõ bằng các vật liệu, đồ dùng đã qua sử dụng.
I. MỤC TIÊU
Sau chủ đề, HS:
– Hát đúng cao độ, trường độ, sắc thái bài Những lá thuyền ước mơ; biết hát kết hợp
gõ đệm, đánh nhịp hoặc vận động.
– Cảm nhận được vẻ đẹp của tác phẩm Romance; biết vận động cơ thể hoặc gõ đệm
phù hợp với nhịp điệu.
– Đọc nhạc đúng tiết tấu ; đọc đúng tên nốt, cao độ và trường độ Bài đọc
nhạc số 6; biết đọc nhạc kết hợp gõ đệm theo phách, theo nhịp.
– Thể hiện đúng bài tập tiết tấu bằng các nhạc cụ gõ, biết ứng dụng đệm cho bài hát
Những lá thuyền ước mơ.
– Biết được các đơn vị cung và nửa cung; biết được khoảng cách về độ cao giữa các
bậc âm cơ bản.
22
– Nêu được tên và các đặc điểm của đàn guitar, đàn accordion; cảm nhận và phân biệt
được âm sắc của đàn guitar, đàn accordion.
– Bước đầu biết vận dụng, sáng tạo âm nhạc thông qua các hoạt động trải nghiệm và
khám phá; biết làm nhạc cụ gõ bằng các vật liệu, đồ dùng đã qua sử dụng.
– Có những ước mơ trong sáng; luôn cố gắng vươn lên để thực hiện được ước mơ.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
Chuẩn bị của GV
– Đàn phím điện tử, lục lạc, vòng chuông cầm tay.
– Đàn và hát thuần thục bài Những lá thuyền ước mơ.
– Tệp audio hoặc video tác phẩm Romance.
– Chơi thuần thục các bè của bài tập tiết tấu và hợp âm.
– Tư liệu minh hoạ nội dung giới thiệu đàn guitar, đàn accordion.
– Thực hành thuần thục các hoạt động trải nghiệm và khám phá.
Chuẩn bị của HS
– Nhạc cụ gõ.
– Các dụng cụ và vật liệu để làm nhạc cụ gõ tự tạo: dao, kéo, nắp chai bia, nắp chai
nhựa, dây thép, dây gai, băng dính, bình nhựa,…
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

TIẾT 1
*Hoạt động khởi động
GV lựa chọn một trong các hình thức: vận động theo nhạc, hát tập thể, trò chơi âm nhạc,
đố vui,…
1. Hát: Những lá thuyền ước mơ (khoảng 28 – 30 phút)
– GV giới thiệu tên bài hát, tên tác giả và nội dung của bài hát. Tham khảo tư liệu dưới
đây:
Nội dung bài hát Những lá thuyền ước mơ diễn tả trò chơi thả thuyền lá của các em
thiếu nhi, đồng thời thể hiện ước muốn của các em được theo những con thuyền vượt sóng
ra khơi đi khắp mọi miền. Tác giả bài hát là nhạc sĩ Thảo Linh.
Thông tin dành cho GV: Nhạc sĩ Nguyễn Thảo Linh tên thật là Nguyễn Thao Giang,
công tác ở Đài Truyền hình thành phố Hồ Chí Minh. Ông đã sáng tác một số ca khúc cho
thiếu nhi như: Bé tập vẽ, Bé tô màu, Gọi trâu, Chuyện mưa, Chơi bập bênh,…
23
– GV cho HS nghe bài hát kết hợp với vận động cơ thể hoặc biểu lộ cảm xúc.
– GV hướng dẫn HS khởi động giọng hát.
– GV dạy HS hát từng câu, ghép nối các câu theo lối “móc xích”: câu hát 1 nối với câu
hát 2; câu hát 3 nối với câu hát 4;…
+ Câu 1: Nào bạn… xếp thuyền.
+ Câu 2: Thả dòng… bao miền.
+ Câu 3: Bạn bè… lá thuyền.
+ Câu 4: Thuyền chở… mơ ngoan.
+ Câu 5: Dập dờn… gió nắng.
+ Câu 6: Sóng vui… Mặt Trời.
+ Câu 7: Đẹp màu… ước muốn.
+ Câu 8: Biết bao… vào đời.
– GV đàn theo giai điệu để HS tập hát lời 2.
– GV lưu ý HS: tất cả các câu hát đều có tiết tấu giống nhau.
– GV hướng dẫn HS hát cả bài, kết hợp vỗ tay nhịp nhàng, thể hiện sắc thái rộn ràng,
tha thiết.
– GV hướng dẫn HS hát kết hợp đánh nhịp.
– GV yêu cầu HS trình bày bài hát theo tổ, nhóm, cá nhân.
2. Trải nghiệm và khám phá: Làm nhạc cụ gõ bằng các vật liệu, đồ dùng đã qua
sử dụng (khoảng 14 – 15 phút)
– GV cho HS quan sát và nghe âm thanh của nhạc cụ lục lạc, vòng chuông cầm tay.
– GV hướng dẫn HS làm nhạc cụ gõ (mô phỏng nhạc cụ lục lạc, vòng chuông cầm tay)
từ những vật liệu, đồ dùng đã chuẩn bị.
– GV yêu cầu HS trưng bày và báo cáo về sản phẩm.
* Cuối tiết học, GV chốt lại yêu cầu của tiết học và nhận xét giờ học.
TIẾT 2
*Hoạt động khởi động
GV lựa chọn một trong các hình thức: vận động theo nhạc, hát tập thể, trò chơi âm nhạc,
đố vui,…
1. Ôn tập bài hát: Những lá thuyền ước mơ (khoảng 12 – 14 phút)
– GV cho HS nghe lại bài hát, kết hợp vỗ tay nhịp nhàng.
– GV mở nhạc đệm và chỉ huy cho HS hát một đến hai lần, chú ý thể thể hiện sắc thái
rộn ràng, tha thiết. GV sửa những chỗ HS hát sai (nếu có).
– GV hướng dẫn HS luyện tập biểu diễn bài hát. Tham khảo 2 hình thức trình bày bài
hát dưới đây:
Hát đối đáp
Nhóm 1: Nào bạn… bao miền.
Nhóm 2: Bạn bè… mơ ngoan.
Nhóm 1: Là màu… vô ngần.
Nhóm 2: Bạn bè… xa nhau.
Hai nhóm cùng hát: Dập dờn… vào đời.
Hát nối tiếp
Nhóm 1: Nào bạn… bao miền.
Nhóm 2: Bạn bè… mơ ngoan.

24
Nhóm 3: Là màu… vô ngần.
Nhóm 4: Bạn bè… xa nhau.
Bốn nhóm cùng hát: Dập dờn… vào đời.
– GV yêu cầu HS luyện tập rồi trình bày bài hát theo tổ, nhóm, cặp.
2. Nhạc cụ: Thể hiện tiết tấu (khoảng 16 – 17 phút)
a) Thể hiện tiết tấu bằng nhạc cụ gõ
– GV yêu cầu HS tự tìm hiểu âm hình tiết tấu được phân công chơi.
– GV chơi mẫu từng âm hình tiết tấu rồi yêu cầu các nhóm luyện tập.
– GV yêu cầu từng nhóm thể hiện phần tiết tấu của mình.
– GV yêu cầu các nhóm chơi ghép nối các phần tiết tấu với nhau.
b) Ứng dụng đệm cho bài hát Những lá thuyền ước mơ
– GV đệm mẫu các câu hát rồi yêu cầu HS luyện tập đệm cho bài hát.
– GV yêu cầu HS luyện tập rồi trình diễn theo tổ, nhóm (có thể vừa hát vừa gõ đệm
hoặc một nhóm hát, một nhóm gõ đệm,…).
3. Trải nghiệm và khám phá: Thể hiện bài tập tiết tấu bằng các động tác cơ thể
(khoảng 12 – 14 phút)
– GV nêu yêu cầu và làm mẫu, sau đó cho HS luyện tập theo nhóm. Tham khảo những
mẫu gợi ý dưới đây:
– GV yêu cầu đại diện các nhóm lên thể hiện trước lớp.
* Cuối tiết học, GV chốt lại yêu cầu của tiết học và nhận xét giờ học.
TIẾT 3
*Hoạt động khởi động
GV lựa chọn một trong các hình thức: vận động theo nhạc, hát tập thể, trò chơi âm nhạc,
đố vui,…
1. Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 6 (khoảng 10 – 12 phút)
– GV sử dụng đàn lấy cao độ chuẩn rồi yêu cầu HS đọc gam Đô trưởng đi lên và đi
xuống; đọc các nốt trục đi lên và đi xuống: C – E – G – C.
– GV giới thiệu Bài đọc nhạc số 6.
– GV hướng dẫn HS tìm hiểu Bài đọc nhạc số 6: Có những cao độ và trường độ nào?
Có mấy nét nhạc? So sánh tiết tấu các nét nhạc.
25
– GV hướng dẫn HS luyện tập tiết tấu:
– GV hướng dẫn HS đọc từng nét nhạc kết hợp gõ phách, sau đó ghép nối các nét nhạc
với nhau (bài đọc nhạc có 4 nét nhạc: 4 nhịp + 4 nhịp + 4 nhịp + 5 nhịp).
– GV hướng dẫn HS đọc nhạc kết hợp gõ đệm theo nhịp.
– GV yêu cầu HS trình bày bài đọc nhạc theo tổ, nhóm, cặp, cá nhân.
2. Lí thuyết âm nhạc: Cung và nửa cung (khoảng 8 – 10 phút)
– GV giới thiệu khái niệm về cung và nửa cung.
– GV sử dụng nhạc cụ thể hiện cao độ của 7 bậc âm cơ bản.
– GV giới thiệu khoảng cách về độ cao giữa các bậc âm cơ bản.
– GV yêu cầu HS làm một vài bài tập củng cố kiến thức. Tham khảo một vài bài tập
dưới đây:
Những bậc âm cơ bản nào cách nhau một cung? Những bậc âm cơ bản nào cách nhau
nửa cung? Khoảng cách từ âm F lên âm B có bao nhiêu cung? Khoảng cách từ âm A xuống
âm E có bao nhiêu cung và bao nhiêu nửa cung?…
3. Nghe nhạc: Romance (khoảng 8 – 10 phút)
– GV giới thiệu tên tác phẩm, xuất xứ và những yêu cầu khi nghe nhạc.
– GV mở nhạc cho HS nghe lần thứ nhất.
– GV nêu một vài câu hỏi để HS thảo luận nhóm. Tham khảo các câu hỏi dưới đây:
Bản nhạc Romance được chơi bằng nhạc cụ nào? Bản nhạc được chơi với nhịp độ
nhanh hay chậm? Bản nhạc được chơi với cường độ mạnh hay nhẹ? Bản nhạc có tính chất
âm nhạc như thế nào? Nêu cảm nhận của em về tác phẩm.
Romance (ở Việt Nam thường gọi là Khúc tình ca) là tác phẩm dành cho guitar có xuất
xứ từ Tây Ban Nha và có nhiều tên gọi khác nhau như: Spanish Romance, Romance de
Amor, Romance of the Guitar, Romance de España, Romanza, Romance d’Amour,… Bản
nhạc có giai điệu du dương, mềm mại, dịu buồn mà tinh khiết. Hầu hết các nghệ sĩ độc tấu
ghi ta đều từng chơi bản nhạc này. Tuy rất nổi tiếng nhưng bản nhạc Romance lại không
rõ ai là tác giả đích thực nên thường được ghi chú bằng từ Anónimo (khuyết danh).
– GV mở nhạc cho HS nghe lần thứ hai, kết hợp vận động cơ thể hoặc gõ đệm phù hợp
với nhịp điệu.
4. Thường thức âm nhạc: Đàn guitar và đàn accordion (khoảng 12 – 13 phút)
– GV cho HS xem một vài trích đoạn biểu diễn đàn guitar và đàn accordion.
– GV yêu cầu HS quan sát, tìm hiểu đàn guitar và đàn accordion thông qua hình ảnh
hoặc nhạc cụ thật.
– GV nêu một vài câu hỏi để HS thảo luận nhóm. Tham khảo các câu hỏi dưới đây:
Đàn guitar (đàn accordion) có những bộ phận chính nào? Đàn guitar có mấy dây?
Người ta chơi đàn guitar (đàn accordion) bằng cách nào? Âm sắc của đàn guitar (đàn
26
accordion) như thế nào? Đàn guitar (đàn accordion) có thể được sử dụng với những hình
thức biểu diễn nào?
– GV nhận xét phần trả lời của HS và chốt kiến thức.
Đàn guitar có 6 dây. Khi chơi đàn, người ta dùng tay phải tay phải gảy vào dây đàn
bằng đầu ngón tay hoặc móng nhựa; tay trái bấm vào dây đàn trên hàng phím tạo cao độ
cho âm thanh. Với kĩ thuật và âm sắc phong phú, đa dạng, đàn guitar thể hiện được nhiều
phong cách âm nhạc khác nhau. Guitar có hai loại là guitar gỗ và guitar điện. Đàn có thể
dùng để độc tấu, hoà tấu và đệm cho hát.
Đàn accordion hay còn gọi là phong cầm dùng phương pháp bơm hơi từ hộp xếp bằng
vải hay giấy cứng, thổi hơi qua các van được điều khiển bằng phím hoặc nút bấm đến các
lưỡi gà bằng kim loại để phát ra âm thanh. Các phím bấm bên tay phải (giống như phím
đàn piano nhưng ít hơn) tạo ra âm thanh cao, các nút bấm bên tay trái tạo ra âm thanh
trầm. Đàn accordion có thể dùng để độc tấu, hoà tấu và đệm cho hát.
– GV cho HS xem thêm một vài clip minh hoạ khác về đàn guitar và đàn accordion.
TIẾT 4
*Hoạt động khởi động
GV lựa chọn một trong các hình thức: vận động theo nhạc, hát tập thể, trò chơi âm nhạc,
đố vui,…
1. Ôn tập đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 6 (khoảng 10 – 12 phút)
– GV sử dụng đàn lấy cao độ chuẩn rồi yêu cầu HS đọc gam Đô trưởng đi lên và đi
xuống
– GV yêu cầu HS ôn luyện bài đọc nhạc theo nhóm hoặc cá nhân.
– GV yêu cầu HS đọc bài đọc nhạc kết hợp gõ đệm theo phách, theo nhịp. GV sửa
những chỗ HS đọc nhạc sai (nếu có).
– GV yêu cầu HS trình bày bài đọc nhạc theo tổ, nhóm, cặp, cá nhân.
2. Ôn tập nhạc cụ: Thể hiện tiết tấu (khoảng 15 – 16 phút)
– GV yêu cầu HS ôn luyện âm hình tiết tấu được phân công chơi.
– GV yêu cầu các nhóm chơi ghép nối các phần tiết tấu với nhau, sau đó ứng dụng đệm
cho bài hát Những lá thuyền ước mơ (có thể vừa hát vừa gõ đệm hoặc một nhóm hát, một
nhóm gõ đệm,…).
– GV yêu cầu HS luân chuyển tập chơi các âm hình tiết tấu khác nhau (bài tập mở, có
thể không thực hiện).
3. Ôn tập bài hát: Những lá thuyền ước mơ (khoảng 15 – 17 phút)
– GV mở nhạc đệm và chỉ huy cho HS hát một đến hai lần, chú ý thể hiện sắc thái rộn
ràng, tha thiết. GV sửa những chỗ HS hát sai (nếu có).
– GV yêu cầu các nhóm ôn luyện bài hát theo các hình thức hát đối đáp và hát nối tiếp.
– GV yêu cầu các nhóm biểu diễn bài hát với các hình thức khác nhau: hát kết hợp gõ
đệm, hát kết hợp vận động, hát kết hợp đánh nhịp, hát đối đáp, hát nối tiếp,…
* Cuối tiết học, GV chốt lại yêu cầu của Chủ đề 6 và nhận xét giờ học.
27
Phần thứ ba
THỰC HÀNH MỘT SỐ NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
1. Hát kết hợp gõ đệm bằng nhạc cụ gõ và động tác cơ thể

*Nội dung cần chú ý luyện tập:
– Các bài hát không có trong SGK cũ (Chủ đề 1, Chủ đề 4, Chủ đề 5)
– Bài hát có bè (Chủ đề 7).
– Kiểu gõ đệm không giống các chủ đề khác (Chủ đề 4, Chủ đề 6).
2. Nghe nhạc

*Nội dung cần chú ý luyện tập:
– 2 tác phẩm nhạc không lời (Chủ đề 4, Chủ đề 6).
– Minh hoạ tác phẩm viết ở nhịp 43 (Chủ đề 2).
– Minh hoạ tác phẩm viết ở nhịp 4 4 (Chủ đề 7).
3. Đọc nhạc

28

*Nội dung cần chú ý luyện tập:
– 4 bài luyện tập cơ bản (Chủ đề 1, Chủ đề 2, Chủ đề 3, Chủ đề 5)
– Đọc nhạc trường độ đen chấm dôi (Chủ đề 2).
– Đọc nhạc có bè (Chủ đề 5, Chủ đề 7, Chủ đề 8).
4. Nhạc cụ (hoà tấu)

*Nội dung cần chú ý luyện tập:
– Hoà tấu nhạc cụ giai điệu và nhạc cụ gõ (Chủ đề 1)
– Hoà tấu nhạc cụ giai điệu (bè đuổi) và nhạc cụ hoà âm (Chủ đề 5).
– Hoà tấu nhạc cụ giai điệu (bè hoà âm) và nhạc cụ hoà âm (Chủ đề 7).
– Hoà tấu nhạc cụ giai điệu (bè trì tục) và nhạc cụ hoà âm (Chủ đề 8).
5. Lí thuyết âm nhạc
GV chú ý cho HS tiếp cận âm thanh trước khi học kí hiệu âm nhạc, tiếp cận lí thuyết
thông qua trải nghiệm thực hành.
6. Thường thức âm nhạc
GV tăng cường cho HS nghe các ví dụ minh hoạ, các kiến thức cần ngắn gọn, súc tích,
phù hợp trình độ nhận thức của HS, giúp các em dễ dàng ghi nhớ bài học.
7. Trải nghiệm và khám phá

29

*Nội dung cần chú ý luyện tập:
– Thực hành cả 2 hoạt động (Chủ đề 1, Chủ đề 2, Chủ đề 5, Chủ đề 8).
– Thực hành hoạt động 1 (Chủ đề 4, Chủ đề 6).
8. Xem video hướng dẫn dạy học một số nội dung
– Ôn tập bài hát: Mùa xuân em tới trường.
– Nhạc cụ: Thể hiện tiết tấu.
– Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 5.
– Hoà tấu.
– Trải nghiệm và khám phá: Nói theo sơ đồ tiết tấu rồi hát với cao độ tuỳ ý
*Chú ý: GV nhận xét, trao đổi về những bài dạy trong video, rút ra những điều có thể
vận dụng.
30
Phần thứ tư
CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN SAU BỒI DƯỠNG
Lựa chọn một đáp án đúng cho các câu dưới đây:
Câu 1: Môn Âm nhạc có các năng lực đặc thù:
A. Thể hiện âm nhạc, hiểu biết âm nhạc, sáng tạo âm nhạc.
B. Thể hiện âm nhạc, hiểu biết âm nhạc, cảm thụ âm nhạc.
C. Hiểu biết âm nhạc, cảm thụ âm nhạc, ứng dụng âm nhạc.
D. Thể hiện âm nhạc, cảm thụ và hiểu biết âm nhạc, ứng dụng và sáng tạo âm nhạc.
Câu 2: Môn Âm nhạc ở lớp 6 gồm những nội dung:
A. Hát, đọc nhạc, nhạc cụ, lí thuyết âm nhạc, tác giả tác phẩm.
B. Hát, đọc nhạc, giới thiệu nhạc cụ, lí thuyết âm nhạc, tác giả tác phẩm.
C. Hát, nghe nhạc, đọc nhạc, nhạc cụ, lí thuyết âm nhạc, thường thức âm nhạc.
D. Hát, nghe nhạc, đọc nhạc, giới thiệu nhạc cụ, lí thuyết âm nhạc, thường thức âm nhạc.
Câu 3: Cấu trúc SGK Âm nhạc 6 Cánh diều gồm có:
A. 10 chủ đề, mỗi chủ để được dạy học trong 3 tiết. Ngoài ra còn có 5 tiết dành cho kiểm
tra, đánh giá định kì.
B. 8 chủ đề, mỗi chủ đề được dạy học trong 3 tiết (riêng Chủ đề 8 là 3 tiết). Ngoài ra còn
có 4 tiết dành cho kiểm tra, đánh giá định kì.
C. 8 chủ đề, mỗi chủ đề được dạy học trong 4 tiết. Ngoài ra còn có 3 tiết dành cho kiểm tra,
đánh giá định kì.
D. 7 chủ đề, mỗi chủ đề được dạy học trong 5 tiết.
Câu 4: Nội dung hát trong SGK Âm nhạc 6 Cánh diều gồm có:
A. 5 bài hát lứa tuổi HS, 2 bài dân ca Việt Nam, 1 bài hát nước ngoài.
B. 4 bài hát lứa tuổi HS, 2 bài dân ca Việt Nam, 2 bài hát nước ngoài.
C. 5 bài hát lứa tuổi HS, 1 bài dân ca Việt Nam, 2 bài hát nước ngoài.
D. 6 bài hát lứa tuổi HS, 1 bài dân ca Việt Nam, 1 bài hát nước ngoài.
Câu 5: Nội dung nghe nhạc trong SGK Âm nhạc 6 Cánh diều gồm có:
A. 4 tác phẩm nhạc có lời, 4 tác phẩm nhạc không lời.
B. 3 tác phẩm nhạc có lời, 3 tác phẩm nhạc không lời.
C. 2 tác phẩm nhạc có lời, 4 tác phẩm nhạc không lời.
D. 4 tác phẩm nhạc có lời, 2 tác phẩm nhạc không lời.
Câu 6: Nội dung đọc nhạc trong SGK Âm nhạc 6 Cánh diều gồm có:
A. 8 bài đọc nhạc.
B. 6 bài đọc nhạc và 2 bài luyện tập cơ bản.
C. 8 bài đọc nhạc và 4 bài luyện tập cơ bản.
D. 4 bài đọc nhạc và 4 bài luyện tập cơ bản.
Câu 7: Nội dung nhạc cụ trong SGK Âm nhạc 6 Cánh diều gồm có:
A. Các bài tập tiết tấu và các bài tập hoà âm.
31
B. Các bài tập tiết tấu, bài tập hoà âm và các bài hoà tấu.
C. Các bài tập tiết tấu.
D. Các bài tập hoà âm.
Câu 8: HS luyện tập các bài tập nhạc cụ tiết tấu trong SGK Âm nhạc 6 Cánh diều bằng:
A. Bất cứ loại nhạc cụ gõ nào và động tác cơ thể.
B. Nhạc cụ gõ có hình ảnh in trong bài tập.
C. Nhạc cụ gõ có hình ảnh in trong bài tập và động tác cơ thể.
D. Động tác cơ thể.
Câu 9: HS luyện tập các bài hoà tấu trong SGK Âm nhạc 6 Cánh diều bằng:
A. Nhạc cụ gõ và đàn phím điện tử.
B. Nhạc cụ gõ và kèn phím.
C. Nhạc cụ gõ và sáo recorder.
D. Bất cứ loại nhạc cụ gõ và nhạc cụ giai điệu nào mà nhà trường có.
Câu 10: Nội dung lí thuyết âm nhạc trong SGK Âm nhạc 6 Cánh diều gồm có:
A. Các thuộc tính cơ bản của âm thanh có tính nhạc; Kí hiệu âm bằng hệ thống chữ cái
Latin.
B. Nhịp 4 4 .
C. Cung, nửa cung; Các bậc chuyển hoá, dấu hoá.
D. Tất cả các đáp án trên.
Câu 11: Nội dung thường thức âm nhạc trong SGK Âm nhạc 6 Cánh diều gồm có:
A. Tìm hiểu 4 loại nhạc cụ: đàn tranh, đàn đáy, guitar, accordion.
B. Tìm hiểu hình thức hát bè; Giới thiệu Nghệ sĩ nhân dân Quách Thị Hồ và nhạc sĩ Cao
Văn Lầu.
C. Giới thiệu các nhạc sĩ: Đỗ Nhuận, Văn Cao, Hoàng Việt, Mozart.
D. Tất cả các đáp án trên.
Câu 12: Mạch hoạt động Trải nghiệm và khám phá được xây dựng trong SGK Âm nhạc
6 Cánh diều nhằm:
A. Giúp HS vận dụng kiến thức và kĩ năng một cách sáng tạo.
B. Phát triển năng lực âm nhạc cho HS.
C. Gắn kết kiến thức của môn Âm nhạc với các môn học khác .
D. Tất cả các đáp án trên.
Câu 13: Đối với các hoạt động Trải nghiệm và khám phá trong SGK Âm nhạc 6 Cánh
diều:
A. GV đưa thêm vào bài dạy.
B. GV giao cho HS tự học.
C. GV dùng làm trò chơi khởi động lúc đầu giờ.
D. GV chủ động lựa chọn 1 trong 3 phương án trên.
32
Câu 14: Trong SGK Âm nhạc 6 Cánh diều, có sự tích hợp giữa các nội dung:
A. Hát và đọc nhạc; Hát và nhạc cụ.
B. Đọc nhạc và nhạc cụ.
C. Nghe nhạc và thường thức âm nhạc.
D. Tất cả các đáp án trên.
Câu 15: Khi dạy học theo SGK Âm nhạc 6 Cánh diều, GV sẽ:
A. Thực hiện theo đúng những hướng dẫn trong sách giáo viên.
B. Có thể thay đổi cấu trúc và nội dung các tiết học nhưng không được thay đổi thời lượng
dạy học của từng nội dung.
C. Có thể thay đổi thời lượng dạy học của từng nội dung nhưng không được thay đổi cấu
trúc và nội dung các tiết học.
D. Có thể thay đổi cấu trúc và nội dung các tiết học; có thể điều chỉnh thời lượng dạy học
cho phù hợp điều kiện thực tiễn.
ĐỊA CHỈ GIẢI ĐÁP THẮC MẮC VÀ TRỢ GIÚP
Đỗ Thanh Hiên (Tổng chủ biên kiêm Chủ biên)
Điện thoại (Zalo): 0904174333
Email: Dothanhien14@gmail.com
ĐỊA CHỈ CHI SẺ TƯ LIỆU, KINH NGHIỆM DẠY HỌC
1. Group facebook: SGK ÂM NHẠC CÁNH DIỀU: DẠY & HỌC
facebook.com/groups/188666268938650
2. Kênh Youtube: SGK Âm nhạc Cánh diều
youtube.com/c/ĐỗThanhHiên14/videos

Tải xuống

Link google